0-2 yaş dönemi çocuk gelişimi açısından son derece önemli bir çağdır. Bu yaş döneminde vücudunu keşfetmeyi öğrenir. Bebeklik döneminde eller istemsiz hareket eder ve vücudunun çeşitli yerlerine dokunur. Kulağı keşfeder, burnu saçını ayak parmaklarını keşfeder ve bir gün banyo olurken yada altı değiştirildiğinde yeni bir bölgesi ile tanışır. Bu daha önce fark etmediği bir yeridir. Bu merak uzayı merak etmekten farkı olmayan masum bir meraktır.
Bu dönemde dikkat edilmesi gereken nokta; banyo ve alt temizliğinde ileriye gitmemek, aşırıya kaçmamak, o bölgelerin uyarılmasını sağlayacak şekilde dokunmamak, sürtünmeyi sağlayacak davranışlarda bulunmamak bu konuda hassas olmaktır.
Bebeklik döneminde genital organla sıkça oynama elleme bu tarz bir davranışı gördüğümüzde bağırmak kızmak azarlamak ellerine vurmak yolu ile engellemek bedenindeki bir organı ve kendi hakkında olumsuz bir şema oluşturacaktır bilinçaltında.
Çünkü ayak parmaklarına dokunduğunda gülümsenir genital bölgesine dokunduğunda kaşlar çatılıyordur. Bir çok yetişkinlik döneminde yaşanan cinsel problemlerin alt yapısında çocukluğumuz ve bebekliğimizden getirdiğimiz şemalar vardır. Bebek yaptığı davranışa tepki verildiğini algılamaktan öte kendi benliği ile ilgili olumsuz yargıya varacak ‘ben kötüyüm’ ‘ben de kötü bir şey mevcut’ kötü olarak düşünecek benlik kişilik gelişiminde olumsuz bir çentik atılacaktır.
Bunun yerine bu davranışlar dikkat çeker noktada artmış ise eğer eller farklı işlerle meşgul edilerek dikkati dağıtılabilinir. Ya da buna rağmen sürekli elleme durumu devam ediyorsa kaşıntı alerji gibi fiziksel bir rahatsızlık olup olmadığı araştırılmalıdır. Ya da psikolojik altyapısı araştırılmalıdır.
Cinsel kimlik ile ilgili yoğunlaşmaya başlanılan ilk yıllar yaklaşık 3 yaş civarında olmaktadır. Kendi bedenini tanırken annesini babasını da incelemeye başlar. Farklı beden yapıları dikkatini çeker. Üç yaş civarında sorular sorulmaya başlar ve bu 5 yaşına kadar devam eder hatta 3-5 yaş arası zirvedir bu sorular.
Kız ise erkek cinsiyetinin farklı olduğunu erkek ise kız cinsiyetini fark eder. Kızlar toka takar erkekler topla oynar gibi kız ve erkek cinsiyetine ait farklı özellikler ve ilgileri fark etmeye bunları sorgulamaya başlar. Babası tıraş oluyordur annesi kardeşini emziriyordur göğüsleri vardır. Enteresandır ona göre fark ettiği yeni şeyler.
Oynadığı evcilik oyunları kendi kimliğini oynaması benimsemesi kanıksaması için önemli. Gelişim açısından önemli oyun oynamak. Tüm gelişim alanlarında olduğu gibi cinsel gelişme de katkısı var. Çünkü yetişkin rollerini taklit ettiği günlük hayat içinde yer alan rolleri üstlenip öğrenmeye çalıştığı yerdir oyun. Ve çocuklar ağırlıklı olarak oyunlarında anne babalarını taklit ederler. Aile ortamında tanık oldukları anne baba iletişimini oyunlarına yansıtırlar. Anne babanın beraber uyuması onun ayrı yatağa hatta odaya ayrılması cevap aradığı sorulardan biri olur. Ya da hamile biri varsa ailede, gittikçe büyüyen karnı içinde bir bebekten bahsedilmesi oyunlarına yansır. Anne gibi giyinmeler baba gibi giyinmeler annenin topuklu terlikleri kız çocukları için erkek çocuğun ise babanın tıraş köpüğü döneme damgasını vurur oyun malzemesi olarak…
Bu konuda doğru cinsel gelişim sürecinde babaya ve anneye düşen görevler vardır. Mesela anne baba kendi cinsel kimliğinden memnun mu anne kadın olmaktan cinsiyetine uygun hayat rollerinden şikayet ediyor mu baba, erkek olmanın ne kadar zor olduğunu sorumluluklarını ne kadar ağır olduğunu dile getiriyor mu.. Kız çocuğu için anne bir modelidir erkek çocuğu içinde baba. Yaşından itibaren ideal anne ve babanın cinsel kimlik kazanımında rolü etkilidir.
Önemli bir notu da ekleyelim cinsel kimlik bozukluklarının altında yatan en önemli sebeplerinden birisi de yalnızlık ve sevgi eksikliğidir. Okul öncesi dönemde ve ergenlikte ihmal yanında doğru rol-model olamama sevgiyi doğru yeterli bir şekilde sunamama bu olumsuz sonuçları doğurabiliyor. Kendi cinsiyetini kabul etmekte sevmekte ve buna uygun davranmakta zorlanacaktır hele ki bir de sorduğu sorulara cevap bulamıyorsa. Sorduğu sorular yüzünden ayıplanıyorsa geçiştiriliyorsa yada sorduğunda başkasına yönlendiriliyorsa sorduğu kişinin yüz hali değişiyorsa sorduğu soru konusunda kendini sorgulayacaktır.
Peki üç yaş civarlarında başlayan bu sorular nedir..
Kendi bedeni ile ilgili sorular
Anne-babanın bedeni hakkında sorular
Bebeğin dünyaya gelişi ile ilgili sorular
Bilinmelidir ki bu sorular normal hatta gereklidir. .. Merak etmeyen ilgilenmeyen çocuk konusunda soru işaretleri olmalıdır.
Peki her çocuk cinsellikle ilgili sorular sorar mı?
Sormuyorsa neden sormaz?
Bu soruları kim cevaplayacak?
Nasıl cevaplayacak?
Bu yazdıklarımıza cevap vermeden evvel şu önemli cümleyi yazıp soruların cevabına geçelim
ANNE BABA İLE SAĞLIKLI İLİŞKİLER SAĞLIKLI CİNSEL KİMLİK GELİŞİMİNİ SAĞLAR.
YUKARIDAKİ SORULARA GELELİM ŞİMDİ…
Evet her çocuk soru sorar bu onun gelişimin bir gereğidir. Çocuklar meraklı ve keşfetmeye açıktırlar. Peki 3-6 yaş civarında bir çocuğun merak etmemesi ilgilenmemesi neye delalet eder? Merak duygusu söndürülmüş, sorduğu sorulara cevap alamamış ayıplanmış yada yanlış-eksik cevaplar almış olabilir. Sorularına cevap bulamam dediği için buna cesaret edip sormaz. Ama gün gelir anne babasına soramadığı bu soruları sormak için birilerini arar. Cevaplaması gereken anne babanın yerine arkadaşları gibi kişiler olur bu ve kafası iyice karışır.
Aileler bu sorulara hazırlıklı olmalı çocuğun gelişim düzeyine yaşına algısına yaşadığı kültür seviyesine göre cevaplamalıdır. Tatmin edici bilgiyi verebilmek çocuğun kafasında yanlış anlamsız şemalar oluşturmamak için çağın anne baba olmanın bilincinde bir yeterlilik için destek ve bilgi alınmalıdır.
2018 dünyasında sürekli bir bilgi bombardımanı var dört taraftan gelen uyaranlar zaten çocukların aklını karıştırmaya erken uyarılmaya sebebiyet verebilecek derecede dikkatsiz ve kirli..bu konuda aile tampon görevi görmeli eleyip iyi olanları doğru olanları alıp, yeterli olanını sunmalıdır.
Kim cevaplayacak sorusu da var tabi.
Cevap: Kime soruyorsa o…
Çocuk kime gitti sordu anne mi o vakit anne, baba mı o vakit baba… ‘Git annen bilir’ deyip savuşturulmamalı, ‘ne dedim ki cevap verilemedi’ olayı yaşatılmamalıdır… Bazen o an ne denileceğini bilinmediğinden ya da yüzgöz olmama uğruna diğer ebeveyne yönlendirmek doğru bir davranış değil. Çocuğu olan bu sorulara hazırlıklı olmalı ve beden dili ile sakin jest ve mimikleri normal bir şekilde cevaplamalı. Bu ne düğme bu ne domates derken ki hal ve tavır olmalı. Kendi bedeninden cinsiyetinden utandırılmamalı kötü bir şey sormuş utancı yaşatılmamalıdır. Unutulmamalıdır ki doğal ve seviyesine uygun cevaplar çocukların sağlıklı gelişimine katkıda bulunur..
Ergenlik dönemi yetişkinlik dönemine sağlıklı adımlar çocukluk dönemindeki sağlıklı temellerin atılması ile olur ancak… Kafası karışmış cinsel kimliği hakkında soruları olan cinsel rollerini yaşamakta çekinen bir ebeveyn haline gelmiş biri haline dönüştürmek istemiyorsak, bu ufaklığı aklını karıştırmadan net cevaplarla büyütmeliyiz.
Susmak, sorular karşısında yapılmaması gerekenlerden… Sorularına cevap veren kişinin mimikleri ses tonu kelimeleri beden dili istekli yada isteksiz cevap vermesi önemli faktörler.
Eğer ailede sağlıklı iletişim yoksa donuk yetersiz i ilişki varsa aşırı baskı varsa baba yoksunluğu yaşanıyorsa tv ve internette sınır konulmamışsa diğer gelişim alanları gibi cinsel gelişim de sağlıklı olmayacaktır.
Anahtar kelime: az kelime ile çok şey anlatmak olsun.
Cinsel eğitim denilmişken mahremiyet eğitimi de es geçilmemelidir.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.